Kalp Nakli
Kalp Nakli, uzmanlık isteyen, fakat ameliyat tekniği sebebi ile çok zor olmayan bir işlemdir. Bu konudaki ilk çalışmalar 1930'lu yıllarda başlamıştır, fakat o dönemlerde cerrahlar, vücudun yeni organı kabul edip etmesi sorununu çözme konusunda iyi sonuç vermez. Vücut dışarıdan gelen tüm mikroplara olduğu kadar, yabancı dokulara da karşı çıkarak reddeder.
Reddetme olayını engelleyen veyahut da tıbbi söyleyişle bağışıklık sistemini baskı altına alan ilaçların geliştirilmesi, insan vücudunun kalp gibi aktarılan organlarını kabul etmesini ve benimsemesini sağlamaktadır. İnsanlarda yapılan ilk kalp naklini gerçekleştiren Güney Afrikalı Cerrah Chirstian Barnard bu nakli 1967 yılında gerçekleştirmiştir.
Kalp nakli ameliyatın sağladığı olanaklar
Kalp nakli çok masraflı bir ameliyat olduğu için herkese uygulanamamaktadır. Bununla beraber şeker hastalığı ya a kanser benzeri diğer hastalıkları olan hastalar baştan elenir, 55 yaş ve yukarı veyahut da iyileşme sürecini geciktirecek niteliği sahip akciğer hastalığı bulunan bireyler de bu olanaklardan yararlanamazlar.
Seçimi yapılan hastalar, kalp hastalığının en son aşamasında, birbiri ardına takip eden krizlerden ötürü zayıf düşen kalp kası yüzünden ölümün kıyısında, fakat ameliyatla iyileşme şansı olan kişilerdir. Kalp naklinin gerçekleştirilmesi için her şeyden evvel uygun bir kahp vericinin bulunması gerekir. Alınacak olan yeni kalp, en azından bazı yönlerden alıcının beden dokusu ile uyuşmalıdır.
Bedenin kalbe karşı bağışıklık tepkisi ne denli bastırılmaya çalışırsa çalışılsın organ reddedilir. Dokuların uyuşup uyuşmadığıyla ilgili durum doku tiplendirmesiyle anlaşılır. Alıcı kişinin kanı ile tüm beden hücreleri incelenir, sonrasında tüm organ aktarımları için uygun niteliği sahip vericilerin özelliklerini içeren uluslararası bilgisayar sisteminden istenilen, doku tipi alıcıya uygun bir vericiyi saptamasdır. Günümüz dünyasında yapılan her türlü organ nakli ameliyatı için, çok gelişmiş yöntemler ve doku uyuşmazlığı sorunu üzerinde çalışılmaktadır. Verici bireyin kabinin durumu da çok önemlidir. Kalbin alıcının göğüs boşluğuna tam uyması için vericinin kalbi ile yaklaşık olarak aynı büyüklükte olmalıdır. Şüphesiz bu, alıcı ile vericinin bedensel yapılarının örtüşmesi gerektiği anlamına gelir. Buna ek olarak vericinin kabininin iyi ve sağlıksız olması gerekir. Bu sebepten ötürü, 35 yaşından büyük bireylerin kalbi genellikle uygun olmaz.
Kalp nakli ameliyatı için vericinin kalbinin aktarılması
Kalbin verici bireyden alıcıya aktarılması esnasında geçen zaman çok büyük önem taşır. Vericinin sürekli alıcının yakınında bulunmaması doğaldır. Bu sebepten dolayı hemen her zaman çeşitli kurumların iş birliği ve ciddi bir organizasyon gerekir. Normal koşullar altında uçak, helikpoter ve polisin gözetiminde ulaşım yapılır. Genellikle soğuk istemi süresinin (Yani kalbin her iki beden arasında geçirdiği tüm sürenin teknik ismidir) üç saat ve daha üstünde bir zamanda olmaması istenir. Yolculuk sırasında steril politeilen maddeli torbalar yerleştirilen kalp, özel bir kap içinde tutularak -4 derece sıcaklıkta sabitlenir. Kalp yola çıkınca alıcı birey de ameliyata hazırlanmaya başlar. Enfeksiyon oluşumu olasılğını azaltmak adına steril bir banyo yaptıktan hemen sonra, ameliyathane göğüs kafesi açılır. Daha sonra damarlara bağlayan Uzman hekimler özel bir alet ile göğüs kemiğini kırarak, kalbi ortaya çıkarılır. Basit işlemleri kapsayan bu ameliyat toplamda iki saat kadar sürer. Eğer her şey yolunda giderse, kalp hastaneye ulaştığında alıcı hazır olmuş olur.
Kalbin nakil işlemi
Nakil, verici kalbinin birçok kastan oluşan bölümünü (Yani sol ve sağ karıncık) damarları ile beraber, alıcı kalbinin kulakçıklarının (Düşük basınçlı kan pompalama odacıkları) altına dikimiyle oluşmaktadır. Alıcı bireyin kalbi, devreden çıkarıldıktan daha sonra ise kanı kalp-akciğer aygıtından geçirilir. Bu yöntemle bedenin her yeri oksijen ile gerekli besinleri almış olur. Yeni kalp yerine konulup kanla beslenmeye başlayınca sıklıkla hemen çalışmaya başlar. Fakat bazen, kalbin içindeki elektriksel uyarı sistemi gören küçük bir elektrinok kalp pilinin yardımına ihtiyaç duyulabilir. Ameliyatın ardından geçen ilk günlerde kalp biraz yavaş çalışıyor olduğundan, düzenli bir şeklide atmasını sağlamak için hastaya kalbi uyarıcı ilaçlar verilir.
Kalp nakli ameliyatının sonrası
Hasta yaklaşık olarak altı saat sonra kendine gelmeye başlar, konuşup yemek yiyebilecek seviyeye gelir. Üç gün sonra ne kadar güç kazandığını egzersiz bisikletinde deneyebilir. Fakat kritik dönem bitmiş sayılmaz. Ameliyat ne kadar başarılı geçerse geçsin, dokular ne kadar iyi uyuşursa uyuşsun ameliyattan yaklaşık olarak üç gün sonra beden hemen her zaman kalbi reddetmeyi deneyebilir. Bu durum kendini kalbin hareketlerini izleyen aygıtta (Yani elektrokardiyogram) az bir düzensizlikte kendini belli eder. İhtiyaç varsa, tanıyı doğrulamak adına kalp kasından biyopsiyle bir parça alınır.
Kalbin vücudu reddinin önlenmesi
Kalp eğitim almış uzmanlar çeşitli ilaçlardan herhangi birini seçerek bağışıklık düzenini bastıran bir tedaviye başlar.
Şiddetli kalp vücut eğilimini reddetme ameliyattan sonra yaklaşık olarak iki-üç ay kadar sürer. Daha sonrasında ise vücudun bağışıklık düzeni yeni organa alışmaya başlar. Fakat hastanın hayatı boyunca bağışıklığı bastırıcı ilaçlardan belli bir miktarda kullanması gerektiği Uzman hekimler tarafından önerilmektedir.
Bağışıklık düzenini bastırmak vücudun mikroorganizmalara karşı çatışma direncini de azaltır. Bu sebepten ötürü ameliyattan sonraki kritik evre içinde hasta mikroplara karşı özenle korunmalıdır. Kartları strelize, özel odada tutulur, bilgi verilir ve ziyaretçiler duş yapıp steril giysiler giydirilmeden yanına yaklaşmaz.
21.01.2024 09:43:45
Kalp Nakli ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
0 Yorum Yapılmış "Kalp Nakli"
Kayıtlı yorum bulunamadı ilk yorumu siz ekleyin
|
|
.jpg&description=Kalp Nakli){kind=link}